Yazar: Meltem Öztürk Reis

Genel Hukuk, Yabancılar Hukuku22 Temmuz 20190 Yorum

Deport (Sınır Dışı Edilme) Nedir? Nasıl Kaldırılır?

Deport diğer bir adıyla sınır dışı edilme, adında da anlaşılacağı üzere ülkemizde bulunan yabancıların kanunda sayılan hallerin varlığı halinde ülke dışına çıkarılması, bir süre ülkeye giriş yasağı konulması anlamına gelmektedir. Son yıllarda ülkemizdeki yabancı nüfus oranında çok ciddi bir artış yaşanmış olup bu artışın en önemli nedeni Irak, Suriye gibi komşu ülkelerde yaşanan savaş felaketidir. Olağanüstü hal uygulaması kapsamında kolluk kuvvetleri yabancı uyruklu kişilere yönelik alışveriş merkezlerinde, caddelerde ve toplu taşıma araçlarında sürekli denetim yapmaktadır. Bu denetim sonucunda ülkemizde yaşayan yabancı uyruklu kişilerden Türkiye’ye yasa dışı yollarda giriş yaptıkları tespit edilenler, vize ihlali olanlar, ikamet izni veya çalışma izinleri iptal edildiği halde halen Türkiye’de kalmaya devam ettikleri tespit edilenler gibi kanunda belirlenen yasaklara uymayanlar polis merkezlerine götürülerek sınır dışı edilmek üzere idari gözetim altına alınmaktadırlar.

Yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı ve idari gözetim kararı 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda düzenlenen hallerden birinin veya birkaçının olması durumunda verilebilir. Yabancılar hakkında sınır dışı kararı almaya yetkili makam valilikler ve İl Göç İdareleri‘dir.

İdari gözetim kararına itiraz nasıl yapılır?

İdari gözetim kararına itiraz yolu açıktır. Hakkında idari gözetim kararı verilen yabancı, yasal temsilcisi veya avukatı sulh ceza mahkemesinde idari gözetim kararına itiraz edebilir. Her somut olay şartları dahilinde değerlendirilmelidir. Bu nedenle idari gözetim kararına itirazın idari gözetim ve deport edilme konusunda uzman olan avukat aracılığı ile yapılması daha doğrudur. Yapılan itiraz idari gözetim kararını durdurmaz. Sulh ceza mahkemesi gerekli incelemeleri yaparak yabancının idari gözetiminin devamına ya da yabancının serbest kalmasına karar verebilir.

İdari gözetim altına alınan kişiler hakkındaki işlemler tamamlandıktan sonra yabancı, İl Göç İdaresi tarafından belirlenen Geri Gönderme Merkezlerine götürülür. Geri Gönderme Merkezlerindeki tutulma süresi her olaya göre değişkenlik göstermektedir. Sınır dışı etme kararının değerlendirme ve karar aşaması en fazla 48 saat sürer.

Sınır dışı (Deport) edilme sebepleri nelerdir?

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 54.maddesinde düzenlenen hallerde valiliklerce sınır dışı etme kararı verilebilir. Kanuna göre,

• Türk Ceza Kanunu’na istinaden, haklarında iki yıl veya daha uzun bir süre hapis cezası uygulananlar,
• Terör örgütü veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar,
• Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar,
• Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar,
• Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar,
• Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler,
• İkamet izinleri iptal edilenler,
• İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler,
• Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler,
• Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler,
• Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler,
• Uluslararası koruma başvurusu reddedilenler veya iptal edilenler,
• İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar,
• Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olup ülke güvenliği için tehlike oluşturduğuna dair ciddi emareler bulunanlar,
• Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olup kamu düzeni açısından tehlike oluşturan bir suçtan kesin hüküm giyenler hakkında sınır dışı kararı alınır.

Hakkında sınır dışı etme kararı verilen yabancıya karar, gerekçesiyle birlikte tebliğ edilir. Tebliğ edilen kararda ülkeyi terk etmesi için on beş günden az olmamak üzere bir aya kadar bir zaman belirtilir. Bu süre içerisinde yabancının ülkeyi terk etmesi gerekmektedir. Süresi içinde Türkiye’yi terk eyytmeyen yabancılar, idari gözetim altına alınır. Sınır dışı işlemleri kişinin ülkeyi kendi isteği terk etmesi ve kolluk kuvvetleri ile yakalanmasına göre farklılık gösterir. Yabancının kolluk kuvvetleri tarafından yakalanması durumunda yabancı öncelikle Geri Gönderme Merkezlerine transfer edilir. Geri gönderme merkezlerine transfer edilen yabancılar işlemleri tamamlandıktan sonra vatandaşı olduğu ülkeye, transit gideceği ülkeye yahut üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilebilir.

Deport kararı kimler hakkında uygulanmaz?

Aşağıdaki kişiler Türkiye’yi terke davet edilmez ve kendilerine yukarıda bahsi geçen süre uygulanmaz;

• Kaçma ve kaybolma riski bulunanlar,
• Yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenler,
• Sahte belge kullananlar,
• Asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlar veya aldığı tespit edilenler,
• Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar.

Deport kararı nasıl kaldırılır?

Hakkında deport kararı verilen yabancının ülkeye yeniden giriş yapabilmesinin 2 yolu vardır. Bunlardan birincisi meşruhatlı vize alarak deport kararının kaldırılması bir diğeri de iptal davası açılarak deport kararının kaldırılmasıdır.

Meşruhatlı davetiye alınarak deport kararı nasıl kaldırılır?

Hakkında sınır dışı edilme kararı verilen yabancı, meşruhatlı davetiye alma durumu varsa ülkeye girmemesi için verilen süreye riayet etmeksizin ülkeye girebilir. Eğitim vizesi, çalışma vizesi, tedavi amaçlı vize ve evlilik nedeniyle vize gibi meşruhatlı vizelerden birini alarak ülkeye giriş sağlayabilir. Ancak terör ve devlete karşı işlenen suçlar nedeniyle hakkında deport kararı verilen yabancılar için meşruhatlı davetiye ile ülkeye giriş yapılması mümkün değildir. İlgili kişiler idare mahkemesinde dava açarak deport kararını kaldırabilir.

Dava açarak deport kararı nasıl kaldırılır?

Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren yedi gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Buradaki yedi günlük süre hak düşürücü süredir, bu süre zarfında dava açılmazsa yabancı dava açma hakkını kaybeder. Sınır dışı kararına karşı yargı yoluna başvurulması durumunda, sınır dışı edilme kararı kendiliğinden durur.

Deport cezası nasıl hesaplanır?

Deport cezası, yabancının ülkesine, vizenin ne kadar süre ile ihlal edildiğine ve daha önceki vize alıp almamasına göre değişkenlik göstermektedir. Vize ihlali olan yabancılar, ülkeden çıkmadan önce sınır kapılarına giderek ödemeleri gereken ceza miktarını öğrenebilirler.

Deport cezası nasıl ödenir?

Vize ihlali nedeniyle ceza verilen yabancı, ülkeden çıkmadan önce işbu cezayı ödemelidir. Vize ihlali cezası havalimanlarında bulunan vize ihlali ofisine ödenebilir.

Deport nasıl sorgulanır?

Hakkında deport kararı verilen yabancı, sınır kapılarından ve kendi ülkelerindeki Türkiye büyükelçiliklerinden ya da konsolosluklarından öğrenebilir.

İdari gözetim ve deport kararında avukatın önemi

Yabancıların idari gözetim altına alınması, idari gözetim kararına yapılacak itiraz, sınır dışı (deport) kararına itiraz gibi süreçlerin yabancılar hukuku konusunda uzman avukatlar ile takip edilmesi gerekmektedir. Zira, Türk Hukuk sistemine hakim olmayan yabancılar ileride telafisi mümkün olmayacak zararlar ile karşılaşabilirler.

Yabancılar hukuku konusunda uzman ve tecrübeli avukatlarımız ile süreçleri yönetmek için bizimle hafta içi 09:00-18:00 saatleri arasında iletişime geçebilirsiniz.