Yazar: Pınar Korkmaz

Aile ve Boşanma Hukuku, Genel Hukuk4 Ağustos 20190 Yorum

Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?

Aile konutu nedir?

Aile konutu; aile bireylerinin birlikte oturduğu, yaşadığı meskendir. Türk Medeni Kanununu aile yapısına önem vermiş olup aile ve aile ilgili durumlar için özel düzenlemeler getirmiştir. Bunlardan biri de T.M.K. madde 194’de düzenlenen aile konutudur. İlgili düzenleme uyarınca eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Yine ilgili madde de aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir.

Tapu kütüğüne aile konutu şerhi nasıl konulur?

Malik olmayan eş, aile konutu şerhi konulmasını ilgili tapu müdürlüğünden talep edebilir. Malik olmayan eşin şerh talebinde bulunabilmesi için bir takım evrakları tapu müdürlüğüne ibraz etmesi gerekmektedir. Bu belgeler; konutun aile konutu olduğunu kanıtlayan muhtarlık veya apartman yönetiminden alınmış belge, istemde bulunan eşin tapudaki malikin eşi olduğuna dair nüfus kayıt örneği veya evlenme cüzdanı ve kimlik belgesidir. Bahse konu belgelerin, şerh talep dilekçesinin ekine eklenmesi gerekmektedir.

Tapu Müdürlüğü’nün taşınmaza aile konutu şerhini konulması ile birlikte malik olan eşin tasarruf yetkisi kısıtlanmış olduğundan bu durum malike bildirilir. Tapu kütüğüne şerh konulduktan sonra malik olan eş aile konutunu diğer eşin haberi olmadan satamaz, devredemez, bağışlayamaz. Yani diğer eşin muvafakati olmadan mülkiyeti sınırlayan işlemleri yapamaz.

Boşanma davası açıldıktan sonra aile konutu şerhi konulabilir mi?

Boşanma davası ikame edildikten sonra malik olmayan eş, diğer eşin boşanma davası süresince konut üzerinde tasarrufta bulunmaması için boşanma davasının görüldüğü mahkemeden aile konutu şerhi konulmasını talep edebilir. Mahkeme talebi değerlendirdikten sonra tapu müdürlüğüne yazı yazarak aile konutu şerhi konulmasına karar verebilir. Bu halde boşanma davası süresince malik olmayan eşin rızası olmadan diğer eş, aile konutu üzerinde tek başına herhangi bir tasarrufta bulunamaz.

Tapu şerhi konulmasına rağmen taşınmaz satılır ise ne olur?

Yapılan tasarruf işlemine rızası olmayan eş, T.M.K. madde 194’e göre açacağı tapu iptal ve tescil davası ile yapılan satış işleminin iptali için dava ikame edebilir.
Yapılan tasarruf işleminden sonra muvafakati olmayan eşten alınan onay geçersiz olan işlemi geçerli hale getirecektir.

Tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulmayan taşınmazın 3. kişilere satılması halinde tapu iptal ve tescil davası açılabilir mi?

Taşınmazı satın alan 3. Kişi kötü niyetle hareket ederek meskenin aile konutu olduğu bilerek taşınmazı satın almış ise işlemin iptali için yine dava açılabilmektedir.

Taşınmazı satın alan 3. Kişi meskenin aile konutu olduğunu bilmeden ve tapu kaydına güvenerek satın almış ise yapılan tasarruf işlemi geçerlidir.

Tapu kütüğünde yer alan şerhe rağmen taşınmaz üzerinde tasarruf işlemi yapılabilir mi?

Eşlerden biri herhangi bir haklı ya da geçerli nedeni olmaksızın taşınmazda tasarruf işlemi yapılmasına onay vermezse diğer eş hakime başvurarak gerekli izni hakimden isteyebilir. Hakim ileri sürülen sebebi haklı bulmaz ise mesken üzerinde tasarruf işlemi yapılmasına izin verir.

Tapuda aile konutu şerhi nasıl kaldırılır?

Tapudaki aile konutu şerhi; şerh malik olmayan eşin talebiyle işlenmiş ise yine malik olmayan eşin talebiyle, şerh eşlerin birlikte talebiyle işlenmiş ise; her ikisinin veya lehine şerh verilenin talebiyle, eşlerin birlikte malik olduğu hisseli taşınmaz mallarda şerh eşlerden birinin talebiyle işlenmiş ise eşlerin ikisinin veya lehine şerh verilenin talebiyle, malik olan eşin talebiyle şerh verilmiş ise malik olmayan eşin de talep ya da muvafakatiyle kaldırılabilir.

Bunun yanı sıra yeni bir aile konutu edinildiği ve bu taşınmaza aile konutu şerhi işlendiği takdirde malik olan eşin talebiyle aile konutu şerhi kaldırılabilir.

Şayet mahkeme tarafından aile konutu şerhinin kaldırılmasına karar verilmiş ise bahse konu ilamın tapu müdürlüğüne ibrazı ile de aile konutu şerhi kaldırılabilir.

Son olarak evlilik birliğinin sona ermesi nedeniyle de aile konutu şerhi kaldırılabilir. Bilindiği üzere evlilik birliğinin son bulması ile birlikte eşlerin birlikte yaşadığı mesken aile konutu vasfını yitirmektedir. Evlilik birliğinin ölüm ile son bulması halinde sağ kalan eşin tek yanlı talebiyle; kesinleşmiş boşanma veya evliliğin iptali ilamının ibrazı hainde tapu müdürlüğü tarafından konulan şerh kaldırılır.

Aile konutu şerhi, aile bireylerinin menfaatlerinin ve aile konutunun korunması açısından önem arz etmektedir. Her ne kadar tapu müdürlüğü tarafından taşınmaza aile konutu şerhi talep üzerine konulsa da bazı hallerde bu şerhin konulması mümkün olmamakta ve tapu müdürlüğü istemi reddetmektedir. Bu halde aile konutu şerhinin konulması için dava ikame edilmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra yukarıda ifade ettiğimiz üzere aile konutu şerhinin kaldırılması için de dava ikame edilmesini gerektiren haller bulunmaktadır. Bahse konu davaların ikame edilmesi sırasında dikkat edilecek birçok husus bulunmakta olup bu hususların ve işlemlerin yapılması için hukuki destek alınması faydalı olacaktır. Daha detaylı bilgi ve görüşme için bizimle iletişime geçebilirsiniz.